Điều kiện được bố trí tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Theo quy định của Điều 83, Luật đất đai 2013 hỗ trợ tái định định cư là một trong những hình thức hỗ trợ của Nhà nước khi hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải di chuyển chỗ ở khi Nhà nước thu hồi đất.
Nhà nước sẽ chỉ hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất vì mục đích quốc phòng – an ninh hay phát triển kinh tế xã hội đối với những hộ gia đình, cá nhân đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Điều 100, Luật đất đai 2013 hoặc hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện cấp loại giấy trên theo quy định của Điều 101, Luật đất đai 2013.
Theo Nghị định 47/2014/NĐ-CP có ba hình thức hỗ trợ tái định cư của Nhà nước khi thu hồi đất đó là: bồi thường bằng đất, bồi thường bằng nhà ở và bồi thường bằng tiền mặt. Cụ thể:
+ Bồi thường bằng đất khi Nhà nước thu hồi đất mà phần diện tích đất còn lại của hộ gia đình, cá nhân không đủ điều kiện để ở cũng như không còn nhà ở khác trên cùng địa bàn xã phường, thị trấn thì sẽ được bồi thường bằng đất ở. Trường hợp khác khác kể cả khi bị thu hồi đất ở mà hộ gia đình, cá nhân vẫn còn đất để ở trên cùng đại bàn, xã/phường vẫn có thể được bồi thường về đất ở nếu địa phương vẫn còn quỹ đất để ở;
+ Bồi thường bằng nhà ở tái định cư khi mà cá nhân, hộ gia đình bị thu hồi đất không còn để diện tích đất tối thiểu để ở trong khi đó địa phương cũng không còn quỹ đất để bồi thường bằng đất cho các đối tượng này thì sẽ được bồi thường bằng nhà ở tái định cư;
+ Bồi thường bằng tiền đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân không có nhu cầu bồi thường về đất hoặc nhà ở tái định cư sẽ được Nhà nước chi trả bằng tiền mặt.
Mức bồi thường tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Về bản chất mức bồi thường tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất bắt buộc phải tương đương với giá trị đất ở mà cá nhân, hộ gia đình bị thu hồi. Do đó các quy định về mức bồi thường tái định cư của Nhà nước không quy định mức tối đa mà chỉ để mức tối thiểu. Theo đó, căn cứ quy định Điều 27, Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định mức bồi thường tối thiểu trong từng trường hợp là:
+ Mức bồi thường bằng đất không được thấp hơn mức diện tích tối thiểu thiểu được phép tách thửa tại địa phương, nội dung này sẽ được quy định trong văn bản quyết định của UBND tỉnh/thành phố trực thuộc trương ứng. Như ở Tuyên Quang căn cứ Quyết định số 16/2014/QĐ- UBND thì diện tích tối thiểu để tách thửa là 36m2
+ Mức bồi thường bằng nhà ở không được thấp hơn diện tích căn hộ tối thiểu. Theo quy định tại Thông tư số 21/2019/TT-BXD thì diện tích căn hộ tối thiểu từ 25m2 trở lên trong đó có một phòng ngủ 9m2, một phòng ở và một nhà vệ sinh.
+ Mức bồi thường bằng tiến không được thấp hơn mức giá của giá trị mảnh đất tối thiểu được tách thửa nếu cá nhân, hộ gia đình được bồi thường về đất hoặc không thấp hơn mức giá của căn hộ tối thiểu để ở nếu được bồi thường bằng nhà ở tái định cư.
